نویسنده: Matthew Beyranevand
هدف نهایی آموزش ریاضی به دانش‌آموزان کمک به درک مطلب، کاربرد مهارت‌ها در عمل و یادآوری مفاهیم در آینده است. مطمئنا فایده‌‌ای ندارد اگر دانش‌آموز یک فرمول یا یک مفهوم ریاضی را تنها برای امتحان از بر کند بی‌آنکه مفهوم اصلی آن را درک کرده باشد. هر معلمی دوست دارد مطمئن باشد که دانش‌آموزان مفهوم اصلی درس ریاضی را درک کرده‌اند بدون اینکه تنها و تنها درگیر حفظ کردن فرمول‌ها و راه‌حل‌ها شده باشند.
در این بخش، 6 راهی را که معلمان برای کمک به درک ریاضی می‌توانند استفاده نمایند، توضیح داده می‌شود:
1. یک آغاز اثرگذار
5 دقیقه آغازی درس، می‌تواند شروع موثری برای کل طول کلاس باشد. یکی از بهترین روش‌ها این است که معلم شروع به فهرست کردن آنچه در آن روز در کلاس مطرح خواهد شد، نماید به این ترتیب دانش‌آموزان می‌توانند خود را برای آنچه در پیش رو خواهند داشت آماده نمایند. قدم دوم آن است که معلم اهداف آموزشی یا سوالات مهم را در مورد مبحث درس طرح کند یا روی تخته بنویسد به این ترتیب دانش‌آموزان می‌توانند اهداف درسی را متوجه شوند و پس از اتمام کلاس، میزان رسیدن به اهداف را بسنجند. در آخرین مرحله، معلم می‌تواند یک یا چند مسئله را برای دستگرمی یا ورود به مبحث درس مطرح نماید و با بحث و بررسی سوال و پاسخ‌های احتمالی، ذهن دانش‌آموزان را درگیر مبحث درسی نماید.
2. معرفی سرفصل‌ها از راه‌های مختلف
درس را به روش‌های مختلف معرفی کنید. استفاده از روش‌های تدریس مختلف و با ابزارهای ارائه متفاوت می‌تواند موضوع درسی را برای اکثر دانش‌آموزان قابل فهم نماید. برای مثال تنها کافی نیست که در مورد درس به صورت کلامی صحبت کنید، نشان دادن یک فیلم کوتاه، کشیدن یک تصویر روی تخته، استفاده از رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف روی تخته، یا حتی طرح یک مثال نمادین می‌تواند، توجه دانش آموزانی با سبک‌های یادگیری متفاوت را نسبت به موضوع درس جلب نماید.
3. حل مسئله از راه‌های مختلف
در یک کلاس درس ایده‌آل، معلم قادر است یک مسئلۀ واحد را به شیوه‌های مختلف حل کند و دانش‌آموزان را تشویق می‌کند که هر یک راه حل‌های خلاقانه خود را برای حل مسئله امتحان کنند. هر چه راهبردهای مختلف و بیشتری برای نگاه کردن به یک مسئله و حل آن به ذهن دانش‌آموزان برسد، به همان میزان قابلیت آنها برای درک جوانب مختلف مسئله نیز افزایش می‌یابد به این ترتیب آنها درگیر حفظ کردن یک فرمول یا یک راه‌حل نمی‌شوند بلکه بالعکس سعی می‌کنند، برای هر مسئله راه‌حل‌های مختلفی را بیازمایند.
البته باید بپذیریم که تشویق دانش‌آموزان به ساختن راه‌حل‌های مخصوص خودشان برای حل مسئله تا حدی نیز می‌تواند باعث ایجاد نگرانی و اضطراب در معلم‌ها باشد. ممکن است معلمان مطرح کنند که شاید دانش‌آموزان اشتباه کنند یا راه حل‌های نامناسبی را امتحان کنند یا از منطق نادرستی استفاده کنند. اما منافع توانمند کردن دانش آموزان برای تجربه ساختن راه‌حل‌های فردی برای حل مسائل بسیار بیش از مضرات آن است. بنابراین اگر به عنوان یک معلم نمی‌توانید یا نمی خواهید همیشه از این روش استفاده کنید اما هر از گاهی استفاده از این روش، می‌تواند به احساس اعتماد به‌نفس و تسلط بر موضوع در دانش‌آموزان کمک کند.
4. نشان دادن کاربرد
هر معلمی به خوبی می‌داند یکی از موثرترین روش‌ها برای یاد دادن یک مبحث درسی، نشان دادن کاربرد آن در عرصه عمل و در دنیای واقعی است. زمانی که دانش‌آموزان نحوه کاربرد یک مسئله را در جهان واقعی و در دنیای اطراف خود می‌بینند، با آن ارتباط برقرار کرده و کمتر دچار فراموشی می‌شوند. اما در یک کلاس ریاضی، پیدا کردن کاربرد مباحث درسی در دنیای واقعی و زندگی روزمره همیشه ساده نیست. بنابراین اگر نتوانستید مصادیقی را در دنیای واقعی بیابید دست‌کم می‌توانید کاربرد آن مفهوم ریاضی را در سایر مباحث ریاضی یا علمی نشان دهید. برای مثال اگر پیدا کردن مصداق عملی برای درس مشتق دشوار است، می‌توانید کاربرد آن را در درس انتگرال نشان دهید. به این ترتیب به دانش‌آموزان کمک می‌کنید ارتباطات بین مباحث درسی را در ذهن خود زنده و فعال نگه دارند.
5. به اشتراک گذاشتن استدلال‌ها
در صورتی که یک معلم بخواهد از میزان یادگیری و درک مطلب دانش‌آموزان اطمینان حاصل کنید، یکی از بهترین روش‌ها، گوش دادن به نحوه استدلال آنها است. تنها کافی نیست که روش حل‌مسئله را به صورت نوشتاری و روی کاغذ ببینید اگر واقعا بخواهید که نحوه تفکر و مراحل رسیدن به پاسخ نهایی را آنچنان که دانش‌آموز تصور کرده و پیموده درک کنید، لازم است که دست‌کم دقایقی از وقت کلاس را به بحث و بررسی شفاهی در مورد نحوه حل مسائل اختصاص دهید. از دانش‌آموزان بخواهید روش حل‌مسئله را با صدای بلند برای همکلاسان خود توضیح دهند به این ترتیب نه تنها روش و طرز فکر آنها برای شما مشخص می‌شود بلکه دیگر دانش‌آموزان نیز می‌توانند با افکار و استدلال‌ها و راه حل‌های مختلف برای مسائل ریاضی روبه‌رو شوند و به یک یادگیری جمعی دست یابند.
6. به پایان بردن کلاس با یک جمع‌بندی کوتاه
هر کسی ممکن است در طول کلاس، ناگهان رشته کلام را از دست بدهد یا دچار حواس‌پرتی شود و بخشی از درس را متوجه نشود. بنابراین بهترین راه برای به پایان بردن 7 دقیقه آخر کلاس، یک جمع‌بندی نهایی کوتاه از مطالب ارائه شده قبل از به صدا درآمدن زنگ تفریح است. می‌توانید از این چند دقیقه مهم و حساس برای یکی از این سه کار استفاده کنید:
- یک خودارزیابی مختصر و سریع از میزان یادگیری مباحث درسی: دانش آموزان می‌توانند میزان یادگیری‌شان از مبحث درسی را از بین 1 تا 5 نمره گذاری کنند.
- مرور اهداف آغازین درس و یک معرفی کوتاه از آنچه در جلسه آینده مورد بحث قرار خواهد گرفت.
- مرور پیشاپیش تکلیف شب برای از بین بردن ابهامات یا سوالات ممکن.