تکنولوژی بخشی گریزناپذیر از زندگی روزمره دانشآموزان شده است اما در کنار جوانب مثبت، یک جنبه منفی آن، جایگزینی تایپ روی صفحه کلید به جای نوشتن با قلم و کاغذ است. اما چرا نوشتن با مداد اهمیت دارد؟ تحقیقات، وجود همبستگی میان آموختن حروف و نوشتن آنها و همچنین رابطه بین شناختن حروف و خواندن را اثبات کردهاند. رابطهی بسیار محکمی بین حرکت دست و شبکههای عصبی مغز وجود دارد هر چه دانشآموزان بیشتر و بهتر با استفاده از دست خود بنویسند، بهتر یاد میگیرند. هرچه شناخت حروف بیشتر شود، توانایی نوشتن هم افزایش یافته و در نهایت، توانایی خواندن کودکان نیز رشد میکند. در مقالهای که تحقیقات متعددی را در مورد رابطه بین دست خط و یادگیری خلاصه کرده بود، ماریا کونیکوا نویسنده آن مینویسد: "نه تنها نوشتن حروف و کلمات به درونی شدن و ضبط آن در حافظه کمک میکند بلکه کل توانایی حافظه و یادگیری انسان نیز در این رابطه افزایش مییابد." وقتی دانشآموزان حروف را به طور دستی مینویسند، بهتر یاد میگیرند بنابراین آموزش تایپ با استفاده از صفحه کلید پیش از ارتقای توانایی نوشتن دستی کلمات، توانایی کودکان را در یادگیری و تشخیص حروف و کلمات کاهش میدهد. همچنین در این مقاله به تحقیقی ارجاع داده شده بود که نشان میداد دانشآموزانی که با مداد مینویسند، نواحی و شبکههای مرتبط با مهارتهای خواندن و نوشتن در مغزشان پیشرفت بیشتری دارد. آموزش نوشتن آموزش نوشتن میتواند بر مبنای رشد مهارتهای حرکتی کودکان از پیشدبستانی آغاز و تا کلاس دوم ابتدایی ادامه یابد. آموزش نوشتن میتواند همراه با درسهای کوتاه و بازخوردهای مکرر به دانشآموزان در طی برنامه درسی معمول مدارس دنبال شود و نیاز به برنامه آموزشی جداگانهای ندارد. چهار جنبه مهم در آموزش نوشتن شامل این موارد میشود: گرفتن مداد، پیادهسازی، وضوح و سرعت. گرفتن مداد: گرفتن صحیح مداد اولین قدم در مسیر درستنویسی است. انگشت اشاره و شست مداد را گرفته و به انگشت سوم (میانی) تکیه میزنند. این روش، راحتترین و موثرترین روش گرفتن مداد است که از آمدن فشار اضافی به انگشتان و ایجاد خستگی جلوگیری میکند. دانشآموزی که مداد را به درستی نمیگیرد میتواند از ابزارهای کمکی همچون "مدادگیر" استفاده کند همچنین بستن یک کش نازک و نرم دور انگشت چهارم و پنجم برای جلوگیری از استفاده از آنها در هنگام نوشتن میتواند به مهارتهای مدادگیری دانشآموز کمک کند. پیادهسازی: توانایی دانشآموز در پیاده کردن شکل حروف نیز از یکی از مراحل مهم آغاز نگارش است. معمولا نوشتن حروفی با خط راست برای آنها آسانتر از نوشتن حروف گرد است. بنابراین مناسبتر است که آموزش از حروف با خطوط راست آغاز شود و یادگیری نگارش حروف گرد به مرور به برنامه درسی اضافه شود. نکته دیگر، آموزش نحوه و زمان برداشتن مداد از روی کاغذ است. برخی از حروف میتوانند از آغاز تا پایان بدون برداشتن مداد نوشته شوند ولی برخی دیگر از آنها مستلزم برداشتن مداد و شروع مجدد هستند بنابراین کمک کنید تا کودکان مراحل آغاز تا پایان نوشتن یک حرف را به خوبی درک و تمرین کنند. آغاز نوشتن را حتما با کاغذهای خطدار شروع کنید زیرا وجود خطوط، نشانههای دیداری برای دانشآموزان جهت قرار دادن درست حروف در کنار هم و همچنین میزان درشتی نگارش آنها فراهم میکند. به یاد داشته باشیم که آموزش نوشتن باید حتما و همیشه ملازم آموزش آوایی حروف باشد یعنی کپی کردن املای حروف بدون آموزش صدا و آوای حروف، کمکی به یادگیری نمیکند بلکه رعایت این همزمانی مغز را در درک شکل، صدا و کاربرد حروف در قالب کلمات هدایت میکند. وضوح: یکی از مسائلی که اکثر نوآموزان با آن مواجه هستند، عدم رعایت فاصله بین کلمات است. آنها معمولا تنها به نوشتن توجه میکنند و دقتی در رعایت فاصله بین کلمات ندارند. بنابراین یک بخش مهم از آموزش باید شامل یادآوری فاصلهگذاری بین حروف و کلمات برای وضوح و خوانانویسی باشد. سرعت: در صورتی که نوآموزان مدادگیری صحیح و پیادهسازی حروف را آموخته باشند، تقریبا چالش زیادی برای سریعنویسی نخواهند داشت اما با این حال ممکن است برخی از آنها از نظر میزان فشار وارده بر مداد و کاغذ نیاز به آموزش داشته باشند. برخی از کودکان، مداد را آنچنان محکم در دست گرفته و روی کاغذ حرکت میدهند که به سرعت دچار درد انگشت و خستگی میشوند. تعداد دیگری از آنها بالعکس مداد را بسیار کمجان و بیرمق در دست گرفته و مینویسند که این مشکل ممکن است ناشی از ضعف ماهیچههای دست و یا اشکال در گرفتن مداد باشد. برای کمک به نوآموزان برای آموختن میزان فشار لازم برای نوشتن، از آنها بخواهید با استفاده از ابزارهای مختلف همچون ماژیک، مدادشمعی، ذغال، گچ و غیره روی سطوح مختلف همچون سنگ، تختهسیاه یا تختهسفید، کاغذ، یا چوب بنویسند. این تمرین کمک زیادی به افزایش مهارت نوشتن آنها میکند. How to Teach Handwriting and Why It MattersMacKenzie, B. (June 2019).
۲۶ بهمن / ۱۳۹۸ تاثیر چند دقیقه خوش و بش با دانشآموزان بر یادگیری اثر مثبت خوشآمدگویی به دانشآموزان در آغاز کلاس