سالها بسیاری معتقد بودند که دخترها در زمینه تحصیل، به پای پسران نمی رسند و در کل پسران به‌خصوص در موضوعات درسی خاصی جلوتر از دختران هستند اما این رویه امروزه تغییر کرده است. در میان بهت و حیرت ناظران، امروزه پسران هستند که در مدرسه عملکرد بسیار ضعیف‌تری دارند. این مسئله نه تنها در دوران تحصیل ابتدایی و متوسطه بلکه در تحصیلات عالی نیز رخ داده و هم اکنون درصد ورود و فارغ‌التحصیلی زنان در دانشگاه‌ها به مراتب بیشتر از مردان است.
حال سوال اینجاست که چه اتفاقی افتاده است؟ آیا نظام آموزشی دیگر جوابگوی نیاز پسران نیست؟ آیا پسران شوق و استعداد تحصیل را از دست داده‌اند؟ آیا باید روش‌های آموزشی پسران تغییر کند و روزآمد شود؟ ریچارد وایتمایر1 در کتاب خود تحت عنوان "چرا پسران مردود می‌شوند؟"2 به طور مفصل به این بحث پرداخته و جوانب مختلف موضوع را بررسی کرده است. او بر این باور است که نظام آموزشی جدید در سراسر جهان، هر چه بیشتر با نیازهای دختران هماهنگ شده و پسران را پشت سر خود جا می‌گذارد. کریستینا هاف سامرز3 در کتاب "جنگ علیه پسران" 4 به رویکرد فمینیستی نظام آموزشی در جهت معکوس کردن تبعیض جنسی این بار علیه پسران اشاره می‌کند و سیستم آموزش و پرورش را هم‌اکنون متناسب و منطبق با علایق و قابلیت‌های زنانه می‌داند.
برخی از صاحب‌نظران معتقدند کاهش منابع درسی مورد علاقه پسران، کمبود آموزگار مرد و از بین رفتن رقابت، پسران را تحت تاثیر قرار داده است. اما فارغ از اینکه کدام یک از این تئوری‌ها بهتر از بقیه به تشریح مشکل پرداخته‌اند، وایتمایر بر این باور است که مهم‌ترین فاکتور در جاماندن پسران، در توانایی خواندن و نوشتن یعنی سنگ بنای سوادآموزی است. از آنجایی که توانایی دختران در آموختن مهارتهای خواندن و نوشتن و به طور کلی مهارتهای کلامی بیشتر است، بنابراین دختران زودتر از پسران سواد خواندن و نوشتن کسب می‌کنند. هر چه تاکید بر یادگیری خواندن و نوشتن در سنین پائین‌تری صورت بگیرد، دختران شانس موفقیت بالاتری از پسران پیدا می‌کنند و در نتیجه اگر مراقبت، آگاهی و هشیاری والدین یا آموزشگران نباشد، پسران به زودی از قافله تحصیل عقب می‌مانند.
وایتمایر پیشنهاد می‌کند که والدین باید نظارت جدی و هشیارانه‌ای نسبت به کسب مهارتهای خواندن و نوشتن پسرانشان داشته باشند. اگر چنانچه در صحبت با معلم‌ها مطرح شود که "همه پسرها در خواندن و نوشتن مشکل دارند" و یا اینکه "همه پسرها بد خط هستند" و یا....، صحبت‌هایی از این دست، باید زنگ خطر را برای والدین به صدا درآورد چرا که ممکن است پسران از کسب مهارتهای لازم تحصیل ناکام مانده‌اند و باید هر چه سریع تر برای جبران این عقب‌ماندگی وارد عمل شد.
چه می‌توان کرد؟
وایتمایر سه راهکار را برای کمک به پسران پیشنهاد می‌دهد:
جذاب کردن خواندن و نوشتن برای پسران: بسیاری از مطالبی که پسران به آن علاقه دارند، در حوزه ادبیات طبقه‌بندی نمی شوند. اغلب پسران دوست دارند مجلاتی در مورد اتومبیل، ورزش یا فکاهی بخوانند. هیچ ایرادی ندارد که برای علاقمند کردن پسران به خواندن و نوشتن، مطالب و موضوعات دلخواه آنان را فراهم آورید. اگر پسران دوست دارند مجلات ورزشی بخوانند و یا در مورد اتومبیل، موتور یا قهرمانان فیلم و سینما بیشتر بدانند، نباید ملامت شوند بلکه بالعکس باید تشویق به مطالعه شوند حتی اگر موضوعات مورد علاقه آنها، به ظاهر در حوزه ادبیات داستانی یا مورد نظر ما نگنجد.
زنگ تفریح: شاید عجیب به نظر برسد ولی وجود زنگ تفریح و استراحت‌های کوتاه به پسران کمک می‌کند هیجانات خود را تخلیه کنند و بعد با آرامش بیشتری مشغول یادگیری مطالب درسی شوند. در صورتی که کلاس درس، خیلی طولانی باشد، معلم می‌تواند به ابتکار خودش، وقفه‌های کوتاهی ایجاد کند و به دانش آموزان امکان گردش آزادانه در کلاس یا انجام کارهای گروهی که مستلزم حرکت و جا‌به‌جایی است را فراهم کند. چنین وقفه‌هایی باعث از بین رفتن خستگی، تجدید قوا و نیز افزایش تمرکز در سایر فعالیت‌های درسی معمول می‌شود.
تدریس خصوصی: در صورتی‌که والدین متوجه شوند، علیرغم امکاناتی که برای تحصیل فرزند پسرشان فراهم کرده‌اند، هنوز عملکرد ضعیفی دارد، می‌توانند از معلم خصوصی و یا روش تدریس انفرادی استفاده کنند. علاوه بر این، تاکید روی درک مطلب و توضیح دادن مطالب درسی به نوبت هم توسط آموزشگر و هم شاگردان ، می‌تواند به دانش‌آموزان ضعیف‌تر کمک کند که با ریتم کلاس هماهنگ شوند.
در صورتی که پسرتان با وجود تمام اقدامات شما برای جبران عملکرد ضعیف در مدرسه، هنوز ناموفق بود، می‌توانید به طور مستقیم با معلم، مدیر مدرسه و یا مشاور تحصیلی مشورت کنید و حتی اگر لازم باشد کلاس یا مدرسه اش را عوض کنید زیرا به گفته وایتمایر، اغلب ضعف تحصیلی امروز پسران، در آینده جبران ناپذیر است.
1. Richard Whitmire
2. Why boys fail: saving our sons from an educational systemt that leaves them behind
3. Christina Hoff Summers
4. The war against boys: How misguided feminism is harming our young men
***