بسیاری از متفکرین در حوزه مسائل آموزش و پرورش، امروزه بیش از پیش نگران نوع آموزش پسران هستند. آمار و ارقام در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد بسیاری از پسرها دیگر به مانند چند دهه پیش، از مدرسه رفتن لذت نمی‌برند و از آموزش گریزان شده اند. حال سوال اینجاست که در 20 یا 30 سال گذشته چه اتفاقی افتاده که تا این حد پسران را از مدرسه بیزار کرده است؟
لئونارد ساکس*، کارشناس صاحب نام حوزه آموزش و نویسنده کتاب "پسران سرگردان" **، به این سوال اینگونه پاسخ می‌دهد: مهدکودک!!!. اما به‌راستی چرا و چگونه مهدکودک چنین تغییری را به وجود آورده است؟ ساکس بر این باور است که مهدکودک‌ها سابقا محیطی مملو از شادی و فعالیت های گوناگون بوده اند. کودکان با آزادی بیشتری می‌توانستند در کنار فعالیت‌های آموزشی، وقت خود را صرف بازی، جست و خیز، خنده و ورزش کنند اما امروزه بیشتر مهدکودک ها، شباهت بیشتری به کلاس اول ابتدایی دارند تا پیش دبستانی.
مهدکودک‌ها در بسیاری از نقاط جهان، تبدیل به کلاس‌های درس شده‌اند که کودکان در آنها به زبان‌آموزی، تمرین خواندن و نوشتن مشغول می‌شوند. هرچه مهدکودکی بیشتر و بیشتر فعالیت‌های آموزشی و کمک آموزشی خود را اضافه کند، به همان میزان رتبه بالاتری کسب کرده و طبعا متقاضیان بیشتری در بین والدین پیدا می‌کند. امروزه والدین علاقمندند کودکانشان از پائین‌ترین سنین، قابلیت خواندن و نوشتن را پرورش دهند و برای دوران مدرسه آمادگی کاملی کسب نمایند. اینجا باز هم این سوال پیش می‌آید که آیا سوادآموزی از سنین پائین به خودی خود چیز خوبی است یا بد؟
پاسخ ساکس به این سوال منفی است. او بر این باور است که تفاوت بزرگی بین دختران و پسران از نظر قابلیت زبان آموزشی و کسب مهارت‌های خواندن و نوشتن وجود دارد. به طور کلی دختران زودتر از پسران می‌توانند در مهارت‌های کلامی و سوادآموزی پیشرفت کنند. اما پسرها، ممکن است از نظر رشد بخش‌های خاصی از مغز که به کسب مهارت‌های کلامی و نوشتاری کمک می‌کند، در درجات مختلفی باشند از این رو ممکن است پسری در سن 5 سالگی بتواند الفبا را بیاموزد در حالیکه دیگری با همان ضریب هوشی، در سن 7 سالگی به این درجه از رشد دست یابد. این تفاوت در رسش و توانایی ذهنی، در پسران و دختران، مهم‌ترین عامل تفاوت عملکرد بین آنها در سنین پیش از دبستان و دبستان است. از آنجایی که مهدکودک‌های امروزی، تاکید بیشتری بر قابلیت‌های زبانی و نوشتاری می‌کنند، به طور ناخودآگاه شکافی را دامن می‌زنند که در سالهای آینده، منجر به عقب ماندن بسیاری از پسرها از قافله تحصیل می‌شود و موجب کاهش علاقه آنها به مدرسه می‌گردد.
چه می‌توان کرد؟
دست کم یک سال دیگر صبر کنید
بسیاری از والدین به طور غریزی دریافته‌اند، که شرکت در کلاس‌های مهدکودک یا پیش‌دبستانی برای پسرشان زود است اما شاید به دلیل جو حاکم بر جامعه و فشاری که برای بازی کردن نقش والدین خوب و آگاه حس می‌کنند، پسرها را در حدود سنی 5 سالگی راهی مهدکودک یا پیش دبستانی می‌نمایند. اما امروزه بسیاری از کارشناسان حوزه آموزشی، پیشنهاد می‌کنند برای جلوگیری از دلزدگی پسربچه‌ها در دوران مدرسه، برای فرستادنشان به مهدکودک و پیش دبستانی، دست کم یک سال دیگر دندان روی جگر بگذارید.
این تاخیر یک ساله، تاثیر زیادی روی عملکرد پسربچه‌ها دارد و به آنها کمک می‌کند در آرامش و بدون فشار مربیان و همسالان دختر، به میزان رشد ذهنی لازم برای کسب مهارت‌های خواندن و نوشتن دست یابند. یک تعویق یکی دو ساله، نه تنها منجر به عقب ماندن پسرتان از بقیه نمی شود بلکه کمک خواهد کرد سالهای تحصیل درخشان‌تر و خوشایندتری را در مدرسه تجربه کند.
اگر شما هم فکر می‌کنید هنوز برای سوادآموزی پسرتان زود است، اجازه بدهید پسربچه‌ها دست کم یک سال بیشتر "بچگی" کنند مطمئن باشید سال‌ها برای جبران آن فرصت دارند.
====
* Leonard Sax. PhD
** Boys Adrift